Scansione metrica di Virgilio, Eneide, libro II (indicazione sillabe lunghe e brevi)

mēns.170Nēc dŭbĭīs ĕă sīgnă dĕdīt Trītōnĭă mōnstrīs.Vīx pŏtĭtūm cāstrīs sĭmŭlācrum, ārsērĕ cŏrūscaēlūmĭnĭbūs flāmmae ārrēctīs: sālsūsquĕ pĕr ārtūssūdŏr ĭīt: tērque īpsă sŏlō (mīrābĭlĕ dīctū)ēmĭcŭīt, pārmāmquĕ fĕrēns hāstāmquĕ trĕmēntēm.175Ēxtēmplō tēmptāndă fŭgā cănĭt aēquōră Cālchās;nēc pōsse Ārgŏlĭcīs ēxscīndī Pērgămă tēlīs,ōmnĭă nī rĕpĕtānt Ārgīs, nūmēnquĕ rĕdūcānt.Quōd pĕlăgō, ēt cūrvīs sēcum ādvēxērĕ cărīnīs.Ēt nūnc, quōd pătrĭās vēntō pĕtĭērĕ Mўcēnās,180ārmă dĕōsquĕ părānt cŏmĭtēs, pĕlăgōquĕ rĕmēnsōīmprōvīsi ădĕrūnt. Ĭtă dīgĕrĭt ōmnĭă Cālchās.Hānc prō Pāllădĭō mŏnĭtī, prō nūmĭnĕ laēsōēffĭgĭēm stătŭērĕ, nĕfās quaē trīstĕ pĭārēt.Hānc tămĕn īmmēnsām Cālchās āttōllĕrĕ mōlēm185rōbŏrĭbūs tēxtīs, caēlōque ēdūcĕrĕ iūssīt,nē rĕcĭpī pōrtīs, aūt

dūci īn moēnĭă pōssīt,neū pŏpŭlum āntīquā sūb rēlĭgĭōnĕ tŭērī.Nām sī vēstră mănūs vĭŏlāssēt dōnă Mĭnērvaē,tūm māgnum ēxĭtĭūm (quōd dī prĭŭs ōmĕn ĭn īpsūm190cōnvērtānt) Prĭămi īmpĕrĭō, Phrўgĭbūsquĕ fŭtūrūm:sīn mănĭbūs vēstrīs vēstram āscēndīssĕt ĭn ūrbēm,ūltro Ăsĭām māgnō Pĕlŏpēia ād moēnĭā bēllōvēntūram, ēt nōstrōs ĕă fātă mănērĕ nĕpōtēs."Tālĭbŭs īnsĭdĭīs, pēriūrīque ārtĕ Sĭnōnīs195crēdĭtă rēs; cāptīquĕ dŏlīs, lăcrĭmīsquĕ cŏāctī,quōs nĕquĕ Tŷdīdēs, nēc Lārīssaēŭs Ăchīllēs,nōn ānnī dŏmŭērĕ dĕcēm, nōn mīllĕ cărīnaē.Hīc ălĭūd māiūs mĭsĕrīs, mūltōquĕ trĕmēndūmōbĭcĭtūr măgĭs, ātque īmprōvĭdă pēctŏră tūrbāt.200Lāŏcŏōn, dūctūs Nēptūnō fōrtĕ săcērdōs,sōlēmnēs taūrum īngēntēm māctābăt ăd ārās.Ēcce aūtēm gĕmĭni ā Tĕnĕdō trānquīllă pĕr

āltă(hōrrēscō rĕfĕrēns) īmmēnsīs ōrbĭbŭs ānguēsīncūmbūnt pĕlăgō, părĭtērque ād lītŏră tēndūnt:205pēctŏră quōrum īntēr flūctūs ārrēctă, iŭbaēquĕsānguĭnĕae ēxsŭpĕrānt ūndās: pārs cētĕră pōntūmpōnĕ lĕgīt, sīnvātque īmmēnsă vŏlūmĭnĕ tērgă.

Fīt sŏnĭtūs spūmāntĕ sălō: iāmque ārvă tĕnēbānt,ārdēntēsque ŏcŭlōs sūffēctī sānguĭne, ĕt īgnī,210sībĭlă lāmbēbānt līnguīs vībrāntĭbŭs ōrā.

Dīffŭgĭmūs vīsu ēxsānguēs: īlli āgmĭnĕ cērtōLāŏcŏōntă pĕtūnt, ēt prīmūm pārvă dŭōrūmcōrpŏră nātōrūm sērpēns āmplēxŭs ŭtērquĕīmplĭcăt, ēt mĭsĕrōs mōrsū dēpāscĭtŭr ārtūs.

Pōst īpsum aūxĭlĭō sŭbĕūntem, āc tēlă fĕrēntēmcōrrĭpĭūnt, spīrīsquĕ lĭgānt īngēntĭbŭs; ēt iāmbīs mĕdĭum āmplēxī, bīs cōllō squāmĕă cīrcūmtērgă dătī, sŭpĕrānt căpĭte ēt cērvīcĭbŭs āltīs.

Īllĕ sĭmūl mănĭbūs tēndīt

dīvēllĕrĕ nōdōs220pērfūsūs sănĭē vīttās, ātrōquĕ vĕnēnō:

clāmōrēs sĭmŭl hōrrēndōs ād sīdĕrā tōllīt:

quālēs mūgītūs, fūgīt cūm saūcĭŭs ārāstaūrŭs, ĕt īncērtam ēxcūssīt cērvīcĕ sĕcūrīm.

Āt gĕmĭnī lāpsū dēlūbra ād sūmmă drăcōnēs225ēffŭgĭūnt, saēvaēquĕ pĕtūnt Trītōnĭdĭs ārcēm,

sūb pĕdĭbūsquĕ dĕaē, clўpĕīquĕ sŭb ōrbĕ tĕgūntūr.

Tūm vērō trĕmĕfāctă nŏvūs pēr pēctŏră cūnctīsīnsīnvāt păvŏr, ēt scĕlŭs ēxpēndīssĕ mĕrēntēm

Lāŏcŏōntă fĕrūnt, sācrūm quī cūspĭdĕ rōbūr230laēsĕrĭt, ēt tērgō scĕlĕrātam īntōrsĕrĭt hāstām.

Dūcēndum ād sēdēs sĭmŭlācrum, ōrāndăquĕ dīvaēnūmĭnă cōnclāmānt.

Dīvĭdĭmūs mūrōs, ēt moēnĭă pāndĭmŭs ūrbīs.

Āccīngūnt ōmnēs ŏpĕrī, pĕdĭbūsquĕ rŏtārūm235sūbĭcĭūnt lāpsūs, ēt stūpĕă vīncŭlă cōllōīntēndūnt: scāndīt fātālīs māchĭnă mūrōsfēta ārmīs:

cīrcūm pŭĕri īnnūptaēquĕ pŭēllaēsācră cănūnt, fūnēmquĕ mănū cōntīngĕrĕ gaūdēnt.

Īllă sŭbīt, mĕdĭaēquĕ mĭnāns īllābĭtŭr ūrbī.

240Ō pătrĭa, ō dīvōm dŏmŭs Īlĭum, ĕt īnclĭtă bēllōmoēnĭă Dārdănĭdūm! Quătĕr īpso īn līmĭnĕ pōrtaēsūbstĭtĭt, ātque ŭtĕrō sŏnĭtūm quătĕr ārmă dĕdērĕ.

Īnstāmūs tămĕn īmmĕmŏrēs, caēcīquĕ fŭrōrĕ,ēt mōnstrum īnfēlīx sācrātā sīstĭmŭs ārcĕ.

245Tūnc ĕtĭām fātīs ăpĕrīt Cāssāndră fŭtūrīsōră, dĕī iūssū, nōn ūmquām crēdĭtă Teūcrīs.

Nōs dēlūbră dĕūm mĭsĕrī, quĭbŭs ūltĭmŭs ēssētīllĕ dĭēs, fēstā vēlāmūs frōndĕ pĕr ūrbēm.

Vērtĭtŭr īntĕrĕā caēlum, ēt rŭĭt Ōcĕănō nōx250īnvōlvēns ūmbrā māgnā tērrāmquĕ pŏlūmquĕMŷrmĭdŏnūmquĕ dŏlōs. Fūsī pēr moēnĭă Teūcrīcōntĭcŭērĕ: sŏpōr fēssōs cōmplēctĭtŭr ārtūs.

Ēt iam Ārgīvă phălānx īnstrūctīs nāvĭbŭs

ībātēt Tĕnĕdō, tăcĭtaē pĕr ămīcă sĭlēntĭă Lūnaē,255lītŏră nōtă pĕtēns: flāmmās cūm rēgĭă pūppīsēxtŭlĕrāt; fātīsquĕ dĕūm dēfēnsŭs ĭnīquīsīnclūsōs ŭtĕrō Dănăōs, ēt pīnĕă fūrtīmlāxāt claūstră Sĭnōn. Īllōs pătĕfāctŭs ăd aūrāsrēddĭt ĕquūs: laētīquĕ căvō sē rōbŏrĕ prōmūnt260Tīsāndrūs, Sthĕnĕlūsquĕ dŭcēs, ēt dīrŭs Ŭlīxēs,dēmīssūm lāpsī pēr fūnem, Ăthămāsquĕ Thŏāsquĕ,Pēlīdēsquĕ Nĕōptŏlĕmūs, prīmūsquĕ Măchāōn,ēt Mĕnĕlāŭs ĕt īpsĕ dŏlī făbrĭcātŏr Ĕpēūs.Īnvādūnt ūrbēm sōmnō vīnōquĕ sĕpūltām.265Caēdūntūr vĭgĭlēs; pōrtīsquĕ pătēntĭbŭs ōmnēsāccĭpĭūnt sŏcĭōs, ātque āgmĭnā cōnscĭā iūngūnt.Tēmpŭs ĕrāt quō prīmă quĭēs mōrtālĭbŭs aēgrīsīncĭpĭt, ēt dōnō dīvōm grātīssĭmă sērpīt.Īn sōmnīs ēcce ānte ŏcŭlōs maēstīssĭmŭs Hēctōr270vīsŭs ădēssĕ mĭhī, lārgōsque

ēffūndĕrĕ flētūs,rāptātūs bīgīs, ūt quōndam, ātērquĕ crŭēntōpūlvĕrē, pērquĕ pĕdēs trāiēctūs lōrā tŭmēntēs.

Heī mĭhĭ, quālĭs ĕrāt! Quāntūm mūtātŭs ăb īllōHēctŏrĕ, quī rĕdĭt ēxŭvĭās īndūtŭs Ăchīllīs,275vēl Dănăūm Phrўgĭōs iăcŭlātūs pūppĭbŭs īgnēs!

Squālēntēm bārbam, ēt cōncrētōs sānguĭnĕ crīnēs,vōlnĕrăque īllă gĕrēns, quaē cīrcūm plūrĭmă mūrōsāccēpīt pătrĭōs. Ūltrō flēns īpsĕ vĭdēbārcōmpēllārĕ vĭrum, ēt maēstās ēxprōmĕrĕ vōcēs:280"Ō lūx Dārdănĭaē, spēs ō fīdīssĭmă Teūcrūm,quaē tāntaē tĕnŭērĕ mŏraē? Quĭbŭs Hēctŏr ăb ōrīsēxspēctārĕ vĕnīs? Ūt tē pōst mūltă tŭōrūmfūnĕră, pōst vărĭōs hŏmĭnū