Traduzione dal Latino all'Italiano di Epigrammata, Marziale

Barbara pyramidum sileat miracula Memphis, Assyrius iactet nec Babylona labor; nec Triuiae templo molles laudentur Iones, dissimulet Delon cornibus ara frequens 5 aere nec uacuo pendentia Mausolea laudibus inmodicis Cares in astra ferant. Omnis Caesareo cedit labor Amphitheatro, unum pro cunctis fama loquetur opus.

Non amo te, Sabidi, nec possum dicere quare: hoc tantum possum dicere, non amo te.

Amissum non flet cum sola est Gellia patrem, si quis adest iussae prosiliunt lacrimae. Non luget quisquis laudari, Gellia, quaerit, ille dolet vere qui sine teste dolet.

Bella es, novimus, et puella, verum est, et dives, quis enim potest negare? Sed cum te nimium, Fabulla, laudas, nec dives neque bella nec puella es.

Nuper erat medicus, nunc est vispillo Diaulus: quod vispillo facit, fecerat et medicus.

Cum tua non edas, carpis mea carmina, Laeli. Carpere vel noli nostra vel ede tua.

Scribere me quereris, Velox, epigrammata longa. Ipse nihil scribis: tu breviora facis.

I nostro comes, i, libelle, Flavo longum per mare, sed faventis undae, et cursu facili tuisque ventis Hispanae pete Tarraconis arces: illinc te rota tollet et citatus altam Bilbilin et tuum Salonem quinto forsitan essedo videbis. Quid mandem tibi quaeris? Ut sodales paucos, sed veteres et ante brumas triginta mihi quattuorque visos ipsa protinus a via salutes et nostrum admoneas subinde Flavum, iucundos mihi nec laboriosos secessus pretio paret salubri, qui pigrum faciant tuum parentem. Haec sunt. Iam tumidus vocat magister castigatque moras, et aura portum laxavit melior: vale, libelle: navem, scis, puto, non moratur unus.

Cur saepe sicci parva rura Nomenti Laremque villae sordidum petam, quaeris? Nec cogitandi, Sparse, nec quiescendi In urbe locus est pauperi. Negant vitam Ludi magistri mane, nocte pistores, 5 Aerariorum marculi die toto; Hinc otiosus sordidam quatit mensam Neroniana nummularius massa, Illinc balucis malleator Hispanae Tritum nitenti fuste verberat saxum; 10 Nec turba cessat entheata Bellonae, Nec fasciato naufragus loquax trunco, A matre doctus nec rogare Iudaeus, Nec sulphuratae lippus institor mercis. Numerare pigri damna quis potest somni? 15 Dicet quot aera verberent manus urbis, Cum secta Colcho Luna vapulat rhombo. Tu, Sparse, nescis ista, nec potes scire, Petilianis delicatus in regnis, Cui plana summos despicit domus montis, 20 Et rus in urbe est vinitorque Romanus Nec in Falerno colle maior autumnus, Intraque limen latus essedo cursus, Et in profundo somnus, et quies nullis Offensa linguis, nec dies nisi admissus. 25 Nos transeuntis risus excitat turbae, 26 Et ad cubilest Roma. Taedio fessis Dormire quotiens libuit, imus ad villam. 28

Falernum CXI De Sinuessanis venerunt Massica prelis: Condita quo quaeris consule? Nullus erat.