Versione originale in latino
M.Cato in omnibus rebus fuit singularis industriae:nam et agricola sollers et iuris peritus et magnus imperator et laudabilis orator et cupidissimus litterarum fuit.In senectute scripsit historias.Earum sunt libri septem.Primus continet res gestas regum populi Romani,secundus et tertius continent origines cuiusque civitatis Italicae.In quarto autem libro bellum Punicum est primum,in quinto secundum.Haec omnia Cato narravit capitulatim.Pari modo narravit reliqua bella usque ad illud contra Lusitanos;atque horum bellorum duces non nominavit sed nine nominibus res gestas notavit.
Traduzione all'italiano
M.Catone in tutte le cose fu singolare per operosità: fu infatti sia ingegnoso agricoltore sia conoscitore della legge sia comandante sia lodevole oratore sia amantissimo degli studi letterati. Scrisse le storie nella vecchiaia. Di quelle ci sono sette libri. Il primo contiene le imprese del popolo Romano dominato, il secondo ed il terzo contengono le origini del popolo italico. Nel quarto libro invece la prima guerra punica, nel quinto la seconda. Catone narrava tutto ciò per sommi capi. a ugual modo narrò le restanti guerre fino a quelle contro i Lusitani; e di queste guerre non citò i comandanti ma scrisse le imprese senza i nomi.