Traduzione dal Latino all'Italiano di Epodi (Iambi), Orazio

Quid inmerentis hospites vexas, canis ignavos adversum lupos? Quin huc inanis, si potes, vertis minas et me remorsurum petis? Nam qualis aut Molossus aut fulvos Lacon, amica vis pastoribus, agam per altas aure sublata nivis quaecumque praecedet fera; tu, cum timenda voce complesti nemus, proiectum odoraris cibum. Cave, cave, namque in malos asperrimus parata tollo cornua, qualis Lycambae spretus infido gener aut acer hostis Bupalo. An si quis atro dente me petiverit, inultus ut flebo puer?

Horrida tempestas caelum contraxit et imbres nivesque deducunt Iovem; nunc mare, nunc silvae Threicio aquilone sonant. Rapiamus, amici, occasionem de die, dumque virent genua et decet, obducta solvatur fronte senectus. Tu vina Torquato move consule pressa meo. Cetera mitte loqui: deus haec fortasse benigna Reducem in sedem vice. Nunc et Achaemenio Perfundi nardo iuvat et fide Cyllenea levare diris pectora sollicitudinibus, nobilis ut grandi cecinit Centaurus alumno: "invicte, mortalis dea nate puer Thetide, te manet Assarici tellus, quam frigida parvi findunt Scamandri flumina lubricus et Simois, unde tibi reditum certo subtemine Parcae rupere, nec mater domum caerula te revehet. Illic omne malum vino cantuque levato, deformis aegrimoniae dulcibus adloquiis".

Altera iam teritur bellis civilibus aetas, suis et ipsa Roma viribus ruit. quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi minacis aut Etrusca Porsenae manus, aemula nec virtus Capuae nec Spartacus acer novisque rebus infidelis Allobrox nec fera caerulea domuit Germania pube parentibusque abominatus Hannibal: inpia perdemus devoti sanguinis aetas ferisque rursus occupabitur solum: barbarus heu cineres insistet victor et Vrbem eques sonante verberabit ungula, quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini, (nefas videre) dissipabit insolens. forte quid expediat communiter aut melior pars, malis carere quaeritis laboribus; nulla sit hac potior sententia: Phocaeorum velut profugit exsecrata civitas agros atque lares patrios habitandaque fana apris reliquit et rapacibus lupis, ire, pedes quocumque ferent, quocumque per undas Notus vocabit aut protervos Africus. sic placet? an melius quis habet suadere? Secunda ratem occupare quid moramur alite? sed iuremus in haec: ‘simul imis saxa renarint vadis levata, ne redire sit nefas; neu conversa domum pigeat dare lintea, quando Padus Matina laverit cacumina, in mare seu celsus procurrerit Appenninus novaque monstra iunxerit libidine mirus amor, iuvet ut tigris subsidere cervis, adulteretur et columba miluo, credula nec ravos timeant armenta leones ametque salsa levis hircus aequora.’ haec et quae poterunt reditus abscindere dulcis eamus omnis exsecrata civitas aut pars indocili melior grege; mollis et exspes inominata perpremat cubilia. vos, quibus est virtus, muliebrem tollite luctum, Etrusca praeter et volate litora. nos manet Oceanus circum vagus: arva beata petamus, arva divites et insulas, reddit ubi cererem tellus inarata quotannis et inputata floret usque vinea, germinat et numquam fallentis termes olivae suamque pulla ficus ornat arborem, mella cava manant ex ilice, montibus altis levis crepante lympha desilit pede. illic iniussae veniunt ad mulctra capellae refertque tenta grex amicus ubera nec vespertinus circumgemit ursus ovile nec intumescit alta viperis humus; pluraque felices mirabimur, ut neque largis aquosus Eurus arva radat imbribus, pinguia nec siccis urantur semina glaebis, utrumque rege temperante caelitum. non huc Argoo contendit remige pinus neque inpudica Colchis intulit pedem, non huc Sidonii torserunt cornua nautae, laboriosa nec cohors Vlixei. nulla nocent pecori contagia, nullius astri gregem aestuosa torret impotentia. Iuppiter illa piae secrevit litora genti, ut inquinavit aere tempus aureum, aere, dehinc ferro duravit saecula, quorum piis secunda vate me datur fuga.

Quo, quo scelesti ruitis? aut cur dexteris aptantur enses conditi? parumne campis atque Neptuno super fusum est Latini sanguinis, non ut superbas invidae Karthaginis Romanus arces ureret, intactus aut Britannus ut descenderet sacra catenatus via, sed ut Secundum vota Parthorum sua Vrbs haec periret dextera? neque hic lupis mos nec fuit leonibus umquam nisi in dispar feris. furorne caecos an rapit vis acrior an culpa? responsum date. tacent et albus ora pallor inficit mentesque perculsae Stupent. sic est: acerba fata Romanos agunt scelusque fraternae necis, ut inmerentis fluxit in terram Remi sacer nepotibus cruor.

Quo, quo scelesti ruitis? aut cur dexteris aptantur enses conditi? parumne campis atque Neptuno super fusum est Latini sanguinis, non ut superbas invidae Karthaginis Romanus arces ureret, intactus aut Britannus ut descenderet sacra catenatus via, sed ut secundum vota Parthorum sua Urbs haec periret dextera? neque hic lupis mos nec fuit leonibus umquam nisi in dispar feris. furorne caecus an rapit vis acrior an culpa? responsum date. Tacent et albus ora pallor inficit mentesque perculsae stupent. sic est: acerba fata Romanos agunt scelusque fraternae necis, ut inmerentis fluxit in terram Remi sacer nepotibus cruor.